برداشت بی‌ضابطه تفسیر به رای و موجب وهن قرآن است

حجت‌الاسلام والمسلمین حسین علوی‌مهر، عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) در گفت‌وگو با ایکنا؛ در مورد نسبت میان قرآن کریم و علوم تجربی گفت: آنچه را در مورد مسائل علمی در قرآن کریم مطرح شده و از طریق دانش و تجربه در دوره معاصر به دست ما رسیده و مورد تایید قرار گرفته است، اعجاز می‌دانیم.

وی افزود: دانش روز با تکنولوژی و پیشرفت ممکن است به دستاوردهایی برسد که قبلا در قرآن کریم عنوان شده که بیانگر دانش بیکران الهی است و الهی بودن قرآن کریم را هم اثبات و تبیین می‌کند.

علوی‌مهر تصریح کرد: اعجاز علمی قرآن یعنی اینکه گوینده و خالق قرآن قدرتی است که به مسائل عالم تا روز قیامت آگاه است و آیاتی در این متن وجود دارد که می‌توان از آن مباحث علمی را استخراج کرد.

عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) بیان کرد: این به منزله آن نیست که ما از ظاهر نص چیزی را به دست بیاوریم که علوم تجربی روز آن را تایید کند بلکه ممکن است علاوه بر ظاهر، مفسر بتواند با تلاش علمی زیاد، مطلبی را دال بر اعجاز علمی قرآن استخراج کند مانند آنچه در مورد حرکت کوه‌ها عنوان شده است.

وی با اشاره به آیه شریفه «وَتَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَهِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ صُنْعَ اللَّهِ الَّذِي أَتْقَنَ كُلَّ شَيْءٍ إِنَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَفْعَلُونَ»(نمل/88) ادامه داد: در این آیه شریفه میان مفسران اختلاف وجود دارد که مربوط به حرکت زمین است یا نه؛ لذا در برخی آیات امکان استخراج مسائلی علمی وجود دارد اما مسائلی هم وجود دارند که مربوط به طبیعت است و بشربه آن دسترسی ندارد و ما آن را به عنوان گزارشات قرآنی می‌پذیریم.

علوی‌مهر ادامه داد: درمورد آیات دال بر اعجاز علمی حتما باید مسئله مد نظر اثبات‌پذیر باشد و بتوان آن را در آزمایشگاه نیز تجربه کرد مانند وجود موجودات زنده در کرات دیگر آسمانی که طبق سوره مبارکه شوری بیان شده است و امروز نیز دانشمندان به اصل وجود آثار حیات در کرات دیگر پی برده‌اند اگرچه وجود موجودات زنده هنوز اثبات نشده است.

عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) عنوان کرد: بنابراین آیاتی را که به نحوی به صورت غیرمستقیم دال بر وجود موجودات زنده در کرات دیگر هستند، نمی‌توان به عنوان اعجاز علمی مطرح کرد؛ زیرا طبق علم یقینی و قطعی تجربی و دانش روز کنونی به اثبات نرسیده است.

این محقق و قرآن‌پژوه با اشاره به برخی نظریات و فرضیات از سوی برخی از افراد از جمله اینکه می‌توان از خاک، انسان تولید کرد و یا می‌توان از ابرها به عنوان وسیله حمل و نقل بهره ببریم تصریح کرد: اگر این مسائل و فرضیات را به قالب فرمول ارائه شده ببریم می‌بینیم که آیه‌ای در قرآن وجود ندارد که بتواند بر این مسئله دلالت کند.

وی بیان کرد: گیاهان که از خاک و در خاک روئیده می‌شوند به واسطه هسته آن گیاه است و خاک بستری برای رشد و تشکیل فلان درخت است و اینکه انسان از خاک آفریده شود، از اساس ناممکن است؛ زیرا ممکن است سلول‌های بنیادی منجر به تولید یک موجود شوند ولی اینکه خاک بتواند به‌تنهایی، انسان تولید کند نه علم آن را تایید می‌کند و نه ظاهر نصوص دلالتی بر آن دارد.

علوی‌مهر تاکید کرد: خلقت به این شکل فقط مخصوص خداوند است و خداوند نیز برای این کار، مسیر معینی قرار داده و البته نمونه‌هایی معجزه‌آمیز مانند خلقت حضرت عیسی(ع) را هم برای عبرت  و درس‌آموزی بشر نشان داده است؛ حتی دمیدن عیسی(ع) در گل و تولید پرنده هم تنها به اذن خدا صوت گرفته و اعجاز نبوت اوست و صرف گل و خاک نبوده بلکه نفخ الهی به واسطه عیسی(ع) صورت گرفته است.

وی با اشاره به قواعد و اصول تفسیر و نظریه‌پردازی در این زمینه عنوان کرد: برای تفسیر قرآن و ارائه چنین نظریاتی شرائطی از سوی علمی قرآن پژوه در طول قرون گذشته مشخص شده و البته نیازمند تنقیح بیشتر است و کسی که می‌خواهد برداشتی از قرآن داشته باشد نمی‌تواند بدون هیچ ضابطه و چارچوبی این کار را انجام دهد.

عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) بیان کرد: از جمله شرائط این مسئله، این است که موضوع یادشده باید با ظواهر آیات سازگاری داشته باشد، آیه نباید معارض و مخالف داشته باشد و یا با عقل و علم قطعی و یقینی در تعارض باشد؛ علم باید آن را اثبات کرده باشد در غیر این صورت در دایره تفسیر به رای قرار می‌گیرد و طرح چنین نظریاتی درست نیست و موجب وهن به قرآن می‌شود.

رئیس سابق انجمن قرآن‌پژوهی حوزه علمیه گفت: حتی اگر علم چیزی را اثبات کند ولی نص دلالت بر آن نداشته باشد در نسبت دادن آن به قرآن باید احتیاط کنیم تا مشمول تفسیر به رای نشویم.

انتهای پیام